بیشتر آنها مالكان خودروهای شخصی فرسوده هستند، همانهایی كه به قول خودشان آهی در بساط ندارند كه بخواهند چهارچرخه زهوار دررفتهشان را با خودروی نویی هرچند ارزانقیمت عوض كنند، از طرفی خرج كردن برای رفع عیب و ایرادات خودرویشان را ریختن پول داخل جوی آب میدانند، پس ترجیح میدهند با همین اتول قراضهشان خیابانهای شهر را بالا و پایین كنند چون معتقدند به هر حال هرچه باشد اسمش خودروی شخصی است و از ایستادن گوشه خیابان به انتظار اتوبوس و تاكسی بهتر است.
آمارها میگویند مالكان 5/1 میلیون خودرو در تهران با واژه معاینه فنی بیگانهاند، همانهایی كه نه اجبار قانونی و نه نگرانی از جریمه پلیس هنوز نتوانسته پایشان را به مراكز معاینه فنی باز كند، این درحالی است كه به استناد همین آمارها 80 درصد آلودگی هوای كلانشهر تهران ناشی از آلایندههای وسایل نقلیه است. هرچند بحرانی شدن وضعیت آلودگی هوا در اكثر كلانشهرهای كشور (بویژه تهران) و معطوف شدن توجهها به تبعات این معضل، مسوولان شهری را برآن داشت كه طی سالهای اخیر راهكارهای پیشگیرانه و كنترلی برای مقابله با این معضل را با جدیت بیشتری دنبال كنند اما تردد 5/1 میلیون خودرو بدون معاینه فنی در تهران تصویر چندان رضایت بخشی را از وضعیت موجود پیشرو نمیگذارد.
معاینه فنی به زور جریمه
آبان ماه سال 87 هنگامی كه وضعیت آلودگی هوای پایتخت در شرایط هشدار قرار گرفت، مسوولان ستاد آلودگی هوای تهران به فكر چارهاندیشی در این زمینه افتادند، بهطوری كه رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا از برخورد جدی با خودروهای فاقد معاینه فنی خبر داد و این مساله موجب شد یكباره انبوهی از خودروها به سوی مراكز معاینه فنی خودرو سرازیر و صفهای كیلومتری مقابل این مراكز تشكیل شود.
نكته جالب اینكه چند سال قبل از اجرای چنین تصمیمی مسوولان ستاد مركزی معاینه فنی خودروهای تهران همواره از خالی بودن روزانه گاه تا 80 درصد ظرفیت مراكز معاینه فنی خودروها گلایه داشتند اما با تصمیم پلیس مبنی بر اجباری شدن معاینه فنی خودروها به یكباره جهشی در مراكز خودروها به مراكز معاینه فنی بهوجود آمد.
در واقع اگر بخواهیم منصفانه به قضیه نگاه كنیم آنچه درحال حاضر پای بسیاری از شهروندان را به مراكز معاینه فنی كشانده است اجبار قانونی و نگرانی از جریمه شدن توسط پلیس است و این واقعیت تلخ كه اگر همین اجبار قانونی نباشد شاید آمار خودروهای مراجعهكننده به مراكز معاینه فنی نسبت به شرایط فعلی كاهش چشمگیری پیدا كند.
كاهش سالانه 182 هزار تن آلاینده
خسارت سالیانه 12 هزار میلیارد تومانی آلودگی هوا به كشور، سهم 80 درصدی خودروها و موتورسیكلتها در آلودگی هوا، وجود هزاران دستگاه خودروی فرسوده دارای آلایندگی بالا، مرگ سالانه 5 هزار نفر بر اثر بیماریهای مرتبط با آلودگی هوا كه 4 هزار نفر از آنها شهروندان تهرانی هستند، فاصله گرفتن خودروهای تولید داخل از استانداردهای زیست محیطی و آلایندگی بالای این خودروها و... درحالی زنگ خطر بحرانی شدن آلودگی هوا برای ساكنان كلانشهرها را به صدا درآورده كه متاسفانه همزمان با آن طرحها و گزینههایی كه به عنوان راهكارهای كنترل آلودگی هوا مطرح است در این سالها آنچنان كه باید جدی گرفته نشده است.
نكته: تصویب قانون معافیت 5 ساله خودروهای نو از انجام معاینه فنی آن هم در شرایطی كه خودروهای داخلی در آلودگی هوا سهمی 80 درصدی دارند و كلانشهرهای ما بویژه پایتخت با بحران آلودگی هم مواجه است طرحی غیركارشناسانه است
وجود صدها هزار دستگاه خودرو فرسوده و قدیمی كه فاقد استانداردهای لازم زیست محیطی هستند، كلانشهرها و بخصوص پایتخت را برای داشتن هوایی سالم با بحران مواجه ساخته است و در این میان خودروها در حالی مقصر ردیف اول شناخته شدهاند كه بررسیها نشان میدهد معاینه فنی تمام خودروهای پایتخت موجب كاهش سالانه 182 هزار تن آلاینده هوا ازجمله مونوكسیدكربن و هیدروكربن خام موجود در هوا میشود. اما این تنها مزیت معاینه فنی خودروها برای یك شهر و شهروندان آن نیست زیرا آمارها نشان میدهد با مراجعه یك میلیون و 100 هزار دستگاه خودرو هر ساله به مراكز معاینه فنی حدود 172 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفهجویی میشود.
نگرانی از یك قانون
براساس قانون قبلی خودروهای نو تا 2 سال پس از تاریخ تولید نیازی به دریافت برگه معاینه فنی نداشتند اما با تصویب و اجرای قانون جدید اخذ جرائم رانندگی در كشور، خودروهای نو تا 5 سال از دریافت معاینه فنی معاف شدهاند؛ موضوعی كه موجب اعتراض مسوولان محیط زیست و دیگر كارشناسان و فعالان مرتبط با این حوزه شده است.
آنها میگویند هماكنون در بسیاری از كشورهای اروپایی كه هم كیفیت خودروهای تولیدی قابل مقایسه با خودروهای داخلی ما نیست و هم این كشورها مانند كلانشهر تهران با معضل آلودگی هوا دست و پنجه نرم نمیكنند براساس قانون خودروهای نو تا یكسال پس از تولید موظف به انجام مجدد معاینه فنی هستند، بنابراین تصویب قانون معافیت 5ساله خودروهای نو از انجام معاینه فنی آن هم در شرایطی كه خودروهای داخلی در آلودگی هوا سهمی 80 درصدی دارند و كلانشهرهای ما بویژه پایتخت با بحران آلودگی هم مواجه است طرحی غیركارشناسانه است. مدیرعامل ستاد مركزی معاینه فنی خودروهای تهران نیز در حالی كه معاینه فنی خودروها را یكی از محورهای اصلی طرح جامع كاهش آلودگی هوای تهران میداند، معتقد است: افزایش زمان معاینه فنی خودروها از 2 به 5 سال براساس قانون جدید راهنمایی و رانندگی در تشدید آلودگی هوای كلانشهرها بویژه تهران تاثیر جدی خواهد داشت.
اما این فقط مسوولان شهرداری تهران نیستند كه نسبت به این موضوع اعتراض دارند بهطوری كه مدیركل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به اینكه 80 درصد آلودگی هوای كلانشهرها از تردد خودروها ناشی میشود از افزایش زمان معاینه فنی خودرو از 2 به 5 سال انتقاد كرده و به صراحت میگوید كه این مصوبه یك مصوبه زیستمحیطی نیست.
نظر شما